در اين نوشته برآنيم با توجه به آيات و روايات، آثار ارزشمند حجاب را همراه با خوانندگان خداجو و مؤمن، مرور نماييم- مطلب را با هم از نظر مي گذرانيم:
از جمله مباحثي كه همواره به عنوان يك موضوع بحث برانگيز و جنجالي مطرح بوده، ذهن و ضمير انسان ها را به خود معطوف و مشغول ساخته است، مقوله حجاب و تعيين حدود و ثغور آن است. بعضي از كشورها رعايت حجاب و پوشش اسلامي را مانع حضور زنان در اجتماع تلقي كرده و مدعي هستند كه رعايت حجاب براي خانم ها، دست و پاگير بوده و مانع فعاليت هاي آنها در عرصه هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي مي شود و از اين ناحيه، آسيب هاي اقتصادي به جامعه مي زند و پيامدهاي روحي و رواني براي خانم ها دارد.
برخي كشورهاي ديگر، قانون حجاب را مغاير آزادي و دموكراسي معرفي نموده و با جديت تمام با آن مخالفت مي كنند و با كساني كه با ميل و رغبت، حجاب و پوشش اسلامي را به عنوان يك وظيفه و تكليف، رعايت نموده و در اجتماع ظاهر مي شوند؛ با شدت برخورد نموده و از امتيازات اساسي و مهم اجتماعي مثل رفتن به مدرسه، دانشگاه، استخدام در ادارات دولتي، گرفتن گذرنامه و... محروم مي كنند. آن هم در كشورهايي كه خود را مهد فرهنگ و تمدن و پايه گذار دموكراسي معرفي كرده و از آزادي هاي فردي و اجتماعي صحبت مي كنند.
انسان هاي مؤمن و موحد، حجاب را به عنوان تكليفي الهي، تلقي كرده و در انجام رعايت آن، مثل ساير واجبات الهي، خود و ديگران را ملزم مي دانند و در انجام تكليف و پوشش اسلامي از سرزنش و ملامت ملامت گران و توهين و تحقير اين و آن، افسرده و عصباني نمي شوند؛ بلكه آن را به عنوان تكليف الهي كه باعث عفاف و پاكدامني افراد و بهداشت و سلامت خانواده و اجتماع شده و رشد، ترقي و كمال آنان را به همراه دارد؛ با عشق و علاقه، رعايت مي كنند و به ديگران نيز توصيه مي نمايند.

هر دين و آييني براي خود احكام و دستوراتي دارد، پيروان اديان و مذاهب، براي اثبات ادعاي پيروي، چاره اي ندارند جز اين كه در عمل، ضوابط و قوانين دين و آيينشان را رعايت نموده و در زندگي خود به آن، عمل نمايند. در مكتب اسلام رعايت حجاب اسلامي از جمله احكام مسلم و قطعي و لازم الاجرا است كه بايد از سوي افراد مؤمن و مسلمان، رعايت شود.
رعايت حجاب اسلامي از سوي مسلمانان علاوه بر آثار ارزشمند ديگر، پاي بندي نسبت به احكام شرع و اطاعت از دستورات الهي را نشان مي دهد كه پاداش الهي را به دنبال دارد؛ لذا خداي سبحان پس از بيان يك سلسله احكام و دستورات، مي فرمايد: «تلك حدود الله و من يطع الله و رسوله يدخله جنات تجري من تحتها الانهار خالدين فيها و ذلك الفوز العظيم(1): اين ها مرزهاي الهي است؛ و هركسي، خدا و پيامبرش را اطاعت كند ] و قوانين او را محترم بشمارد[ خداوند او را در باغ هايي از بهشت وارد مي كند كه همواره، آب از زير درختانش جاري است و جاودانه در آن مي ماند؛ و اين پيروزي بزرگي است.»
بنابراين، حجاب و پوشش اسلامي، اگر به عنوان انجام وظيفه و تكليف الهي، رعايت شود، از مصاديق روشن اطاعت از دستورات خدا و پيروي از سنت پيامبر اكرم(ص) به حساب مي آيد و اطاعت از خدا و پيروي از سنت پيامبر(ص) بر اساس آيات قرآن، اجر و پاداش جاويدان الهي را به دنبال خواهد داشت.

دسترسي به آرامش روحي و رواني، سهم قابل ملاحظه اي در پيروزي و موفقيت انسان داشته و دارد. كم نيستند انسان هايي كه رسيدن به آرامش را به عنوان آرزوي ناياب، جست وجو مي نمايند ولي به آن نمي رسند، به كارگيري دستورات سعادت بخش اسلام، موجبات آرامش روحي و رواني انسان ها را يقيناً فراهم خواهد نمود. و بالعكس عمل نكردن به آنها، آثار مخرب افسردگي روحي و رواني را به همراه خواهد داشت. رعايت حجاب اسلامي از جمله علل و عواملي است كه تاثير زيادي در ايجاد آرامش روحي و رواني دارد.
برعكس، نبودن حريم ميان زن و مرد و آزادي در معاشرت و بي بند و باري، هيجان ها و التهاب هاي جنسي را فزوني مي بخشد و تقاضاي هر دو طرف را به صورت يك عطش روحي و يك خواست اشباع نشدني درمي آورد و اين همان اضطراب روحي و رواني است. غريزه جنسي، قوه نيرومندي است كه هر چه افسار گسيخته تر باشد، طغيان و سركشي او بيشتر مي شود، اگر دختران و زنان در اجتماع، پوشش لازم را نداشته باشند از آثار و پي آمدهاي طغيان و سركشي اين غريزه خطرناك درامان نخواهند ماند و سرانجام آرامش خاطر خود را به درياي مواج و خروشاني مبدل خواهند نمود.
شهيد مطهري (ره) در كتاب مسئله حجاب مي نويسد: «چرا در دنياي غرب اين همه بيماري رواني زياد شده است؟ علتش آزادي اخلاقي جنسي و تحريكات فراوان سكسي است كه به وسيله جرايد و مجلات و سينماها و تئاترها و محافل و مجالس رسمي و غيررسمي و حتي در خيابان ها و كوچه ها انجام مي شود.» (2)
بي حجابي باعث ايجاد هيجان هاي شديد در ميان مردها مخصوصاً جوانان مي شود چرا كه غريزه جنسي نيرومندترين غريزه در فرد است كه با عشوه گري و آرايش و برهنگي زنان، اين غريزه شعله ورتر خواهد شد، در چنين شرايطي جوانان يا بايد به فساد و عياشي و تجاوزگري روي آورند و به خواسته هاي قوه شهواني جواب مثبت دهند و آرامش خود و ديگران را به خطر اندازند و يا با تخيل و تصور، با حالت افسرده و پريشان، زندگي بيمارگونه خود را ادامه داده آرامش خود و خانواده را برهم زنند.
يكي از كارشناسان در اين زمينه مي گويد: «دوستانه مي گويم كه در تمام كلينيك هايي كه با پسران جوان مبتلا به استمنا، ارتباط غلط، خودكشي كرده، فراري ها و... صحبت كرده ام، ]متوجه شدم[ همه ريشه از تحريك هاي جنسي توسط حضور دختران بي بند و بار در جامعه گرفته است، روزي هزاران نامه دريافت مي كنم كه حكايت از روان پريشي مردان جواني دارد كه با ديدن فلان شكل حضور زنان در جامعه به اين روز افتاده اند.» (3)
خداي سبحان خطاب به همسران پيامبر اكرم(ص) مي فرمايد: «يا نساء النبي لستن كاحد من النسا ان اتقيتن فلا تخضعن بالقول فيطمع الذي في قلبه مرض و قلن قولا معروفا (4)؛ اي همسران پيامبر! شما همچون يكي از زنان معمولي نيستيد اگر تقوا پيشه كنيد؛ پس به گونه اي هوس انگيز سخن نگوييد كه بيماردلان در شما طمع كنند، و سخن شايسته بگوييد!»
يعني هنگام سخن گفتن، جدي و به طور معمولي سخن بگوييد، نه همچون زنان كم شخصيت كه سعي دارند با تعبيرات تحريك كننده كه گاه توام با ادا و اطوار مخصوصي است كه افراد شهوت ران را به فكر گناه مي افكند سخن بگوييد. (5)
اگر سخن گفتن با ناز و كرشمه، باعث تحريك شهوت مردان مي شود، بي حجابي و بدحجابي به طريق اولي، آتش شهوت جنسي را در مردان شعله ور خواهد نمود. در مورد شأن نزول آيه 30 به بعد از سوره نور، مفسران شيعه و سني نقل كرده اند كه: «روزي در هواي گرم مدينه، زن جواني در حالي كه رو سري خود را به پشت گردن انداخته و دور گردن و بناگوش او، پيدا بود؛ از كوچه اي عبور مي كرد. مرد جواني از انصار، آن حالت را مشاهده كرد و چنان غرق تماشا شد كه از خود و اطرافش غافل گرديد و به دنبال آن زن حركت نموده تا اينكه صورتش به شي اي اصابت كرد و مجروح گرديد. هنگامي كه به خود آمد، خدمت پيامبر(ص) رفت و جريان را براي او بيان داشت. اين جا بود كه آيات سوره مباركه نور نازل گرديد.» (6)
بنابراين، رعايت حجاب اسلامي، موجبات آرامش را هم براي خانم ها فراهم مي نمايد و هم براي آقايان. زيرا خانم ها با رعايت حجاب اسلامي در حقيقت احكام و دستورات الهي را عمل و رعايت كرده و از اين طريق خود را به آرامش واقعي نزديك مي نمايند و از سوي ديگر مردان نيز با صحنه هايي كه آتش شهوت را شعله ور مي نمايد كمتر مواجه شده در نتيجه دچار اضطراب و پريشاني نخواهند شد. امام علي(ع) مي فرمايد:«كسي كه نگاهش را كاهش دهد، قلبش آرام مي گيرد».7 و نعمتي بالاتر از آرامش قلب وجود ندارد، اين موهبت بزرگ الهي اگر در اعضا و افراد جامعه ، محقق شود، جامعه نيز به تبع اعضا و افراد خود ، داراي آرامش خواهد شد.

هدف اصلي تشريع احكام اسلامي، قرب به خداوند است كه به وسيله تزكيه نفس وتقوا به دست مي آيد. از جمله اهداف بعثت انبياي الهي نيز تزكيه انسان ها ذكر شده است؛ خداي سبحان مي فرمايد: « هو الذي بعث في الاميين رسولا منهم يتلوا عليهم آياته و يزكيهم ويعلمهم الكتاب و الحكمه و ان كانوا من قبل لفي ضلال مبين8؛ او كسي است كه در ميان جمعيت درس نخوانده رسولي از خودشان برانگيخت كه آياتش را بر آنها مي خواند و آنها را تزكيه مي كند و به آنان كتاب (قرآن) و حكمت مي آموزد هر چند پيش از آن در گمراهي آشكاري بودند!»
از جمله آثار ارزشمند رعايت حجاب اسلامي، دست يابي به تزكيه نفس است؛ چنان كه خداي سبحان مي فرمايد:« قل للمؤمنين يغضوا من ابصارهم ويحفظوا فروجهم ذلك ازكي لهم ، وقل للمؤمنات يغضضن من ابصارهن ويحفظن فروجهن ولا يبدين زينتهن الا ما ظهر منها وليضربن بخمرهن علي جيوبهن9؛ اي رسول ما! مردان مؤمن را بگو تا چشم ها را از نگاه ناروا بپوشند و فروج و اندامشان را محفوظ دارند، كه اين براي پاكيزگي جسم و جان ايشان اصلح است. و به زنان با ايمان بگو چشم هاي خود را ( از نگاه هوس آلود) فروگيرند، و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را جز آن مقدار كه نمايان است آشكار ننمايند و (اطراف) روسري هاي خود را برسينه افكنند (تاگردن و سينه با آن پوشانده شود)، و زينت خود را آشكار نسازند».
خداي سبحان از زنان و مردان مؤمن مي خواهد تا از نگاه كردن به نامحرم ، خودداري نمايند؛ چرا كه نگاه، اولين گام تحريك و جلب زنان و مردان به همديگر است؛ به دنبال نگاه، زمينه كشش ها و پيامدهاي بعد تا بدترين مراحل ، فراهم مي شود.
در احاديث معصومين(ع)، نگاه به نامحرم و چشم چراني به عنوان تير زهر آلود شيطاني معرفي شده است. امام صادق(ع) مي فرمايد:«نگاه (و چشم چراني) تيري از تيرهاي مسموم شيطان است چه بسيار نگاه هايي كه بعدها، حسرت و تأسف طولاني را به دنبال خواهد داشت 10». امام علي (ع) نيز مي فرمايد:« كسي كه نگاه را رها سازد، حسرت و تأسف او ز ياد مي شود11». و در جاي ديگر مي فرمايد:«نگاه و چشم چراني، پيشاهنگ تمام فتنه ها است.» 12
در واقع، نگاه هايي آلوده، مسموم و شهوت انگيز، آتش درون را شعله ور مي سازد كه فرايند و محصولي جز فحشا، - سياهي دل، مشكلات و نارسايي هاي اجتماعي، نخواهد داشت. چشم چراني، دام شيطاني، بذر شهوت و رويشگاه فسق و فجور است كه دل را مي لرزاند، آرامش و ثبات را سلب نموده و باعث هرج و مرج و فتنه و فساد در جامعه مي شود.
اگر انسان بر خواسته هاي نفس خود، حاكم و مسلط شود و آن گونه كه خداي سبحان مي فرمايد: نگاه ها را از جذابيت هاي حرام، دور سازد، نقطأ آغاز انحرافات بعدي را از خود دور ساخته و زمينأ تزكيه، خودسازي و رسيدن به جوار قرب الهي را درخود ايجاد نموده است؛ لذا خداي سبحان از جملأ آثار ارزشمند رعايت حجاب و خودداري از چشم چراني و نگاه به نامحرم را تزكيه و خودسازي مي داند.

امنيت يكي از اصلي ترين نياز انسان ها در زندگي فردي و اجتماعي است؛ چرا كه در سايأ امنيت و آرامش، زمينه هاي تلاش و فعاليت و در ادامأ آن، رشد و تكامل فراهم خواهد شد. در طرف مقابل، اضطراب و ناامني، فعاليت هاي تكاملي انسان را در عرصه هاي مختلف زندگي متوقف مي سازد.
از جملأ آثار ارزشمندي كه رعايت حجاب اسلامي به همراه دارد، امنيت براي بانوان است؛ چنان كه قرآن كريم مي فرمايد: «يا ايها النبي قل لازواجك و بناتك و نساء المؤمنين يدنين عليهن من جلابيبهن ذلك ادني ان يعرفن فلا يؤذين و كان الله غفورا رحيما31؛ اي پيامبر! به همسران و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: «جلباب ها (روسري هاي بلند) خود را بر خويش فرو افكنند، اين كار براي اينكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند بهتر است؛ ]و اگر تاكنون خطا و كوتاهي از آنها سر زده، توبه كنند[ خداوند همواره آمرزندأ رحيم است.»
خداي سبحان در آيأ شريفه، فلسفأ رعايت حجاب اسلامي را مصونيت خانم ها از آزار و اذيت اراذل و اوباش و انسان هاي آلوده و شهوت طلب، معرفي مي نمايد. و اين يك امر طبيعي است؛ اگر زني بدون رعايت حجاب در كوچه و خيابان، ظاهر شود، چشمان پرگناه و آلودأ انسان هاي شهوت ران و فرصت طلب، او را دنبال خواهند كرد و موجبات آزار و اذيت و ناامني او را فراهم خواهند نمود.
ولي در صورتي كه زنان و دختران با رعايت كامل حجاب اسلامي و با وقار خاصي براي انجام فعاليت هاي روزانه در كوچه و خيابان رفت وآ مد داشته باشند، كسي جرأت آزار و اذيت آنان را در خود نخواهد ديد.
اگر در احاديث و روايات معصومين(ع)، زن به عنوان ريحانه و شاخأ گل، معرفي و تشبيه شده است، در ضمن تعبير ظريف و زيبا، اين نكته را نيز مي رساند كه باغبان و نگهبان اين شاخأ گل زيبا و ظريف، خيلي بايد هوشيار و مراقب باشد و در حفظ و نگهداري آن، كمال دقت و تأمل را به خرج دهد؛ چرا كه در صورت عدم دقت در حفظ و نگهداري، دستان بي رحم گلچين، او را پژمرده خواهد ساخت و سلامت و امنيتش را تهديد خواهد نمود.
امروز يكي از معضلات اجتماعي جوامع متمدن كه سنگ آزادي زن را به سينه زده و او را به نام آزادي، با پيكري عريان در صحنأ اجتماع، وارد مي سازند، مسئله امنيت زنان است. سيل تجاوزهاي به عنف و حتي تجاوز به محارم و انواع خيانت ها و جنايت هاي ديگر، دنيا را براي زن ناامن نموده و امنيت را براي او به آرماني دست نيافتني تبديل نموده است. گزارش هاي ناگوار و تكان دهنده اي كه از رسانه هاي گروهي دنيا در اين زمينه در اختيار افكار عمومي قرار داده مي شود، نيز اين مطلب را تأييد مي كند و از بحران روحي و جنسي در جوامع امروزي خبر مي دهد كه هر دو، دست در دست هم داده و امنيت زن را خدشه دار ساخته و آسايش خاطر او را سلب كرده اند؛ در حالي كه رعايت حجاب اسلامي مي تواند تاحدودي اين مشكل را حل كند و امنيت خانم ها را تأمين نمايد.
نتيجه آنكه حجاب و پوشش اسلامي به عنوان يك وظيفه و تكليف الهي و شرعي مطرح است كه رعايت آن علاوه بر اين كه عمل به تكليف شرعي و پيروي از سنت پيامبر اكرم(ص) به حساب مي آيد، باعث تزكيه و خودسازي انسان و بهره مندي او از اجر و پاداش جاويدان و هميشگي الهي در دنياي بعد از مرگ خواهد شد. در زندگي دنيوي نيز رعايت پوشش اسلامي، مقام و منزلت زن محجبه را افزايش داده و باعث آرامش و امنيت او، خانواده ها و جامعه خواهد شد.